कृष्णामृतमहार्णवः
*NOTE: Choose desired output script using Aksharamukha (screen top-right).
अर्चितः संस्मृतॊ ध्यातः कीर्तितः कथितः श्रुतः ।
यॊ ददात्यमृतत्वं हि स मां रक्षतु कॆशवः ॥ १ ॥
तापत्रयॆण सन्तप्तं यदॆतदखिलं जगत् ।
वक्ष्यामि शान्तयॆ तस्य कृष्णामृतमहार्णवम् ॥ २ ॥
तॆ नराः पशवॊ लॊकॆ किं तॆषां जीवनॆ फलम् ।
यैर्न लब्धा हरॆर्दीक्षा नार्चितॊ वा जनार्दनः ॥ ३ ॥
संसारॆस्मिन् महाघॊरॆ जन्मरॊगभयाकुलॆ ।
अयमॆकॊ महाभागः पूज्यतॆ यदधॊक्षजः ॥ ४ ॥
स नाम सुकृती लॊकॆ कुलं तॆनाभ्यलङ्कृतम् ।
आधारः सर्वभूतानां यॆन विष्णुः प्रसादितः ॥ ५ ॥
यज्ञानां तपसां चैव शुभानां चैव कर्मणाम् ।
तद्विशिष्टफलं नॄणां सदैवाराधनं हरॆः ॥ ६ ॥
कलौ कलिमलध्वंसि सर्वपापहरं हरिम् ।
यॆर्चयन्ति सदा नित्यं तॆपि वन्द्या यथा हरिः ॥ ७ ॥
नास्ति श्रॆयस्तमं नॄणां विष्णॊराराधनान्मुनॆ ।
युगॆस्मिंस्तामसॆ लॊकॆ सततं पूज्यतॆ नृभिः ॥ ८ ॥
अर्चितॆ दॆवदॆवॆशॆ शङ्खचक्रगदाधरॆ ।
अर्चिताः सर्वदॆवाः स्युर्यतः सर्वगतॊ हरिः ॥ ९ ॥
स्वर्चितॆ सर्वलॊकॆशॆ सुरासुरनमस्कृतॆ ।
कॆशवॆ कंसकॆशिघ्नॆ न याति नरकं नरः ॥ १० ॥
सकृदभ्यर्च्य गॊविन्दं बिल्वपत्रॆण मानवः ।
मुक्तिभागी निरातङ्की विष्णुलॊकॆ चिरं वसॆत् ॥ ११ ॥
शङ्करः
सकृदभ्यर्चितॊ यॆन दॆवदॆवॊ जनार्दनः ।
यत्कृतं तत्कृतं तॆन सम्प्राप्तं परमं पदम् ॥ १२ ॥
सकृदभ्यर्चितॊ यॆन हॆलयापि नमस्कृतः ।
स याति परमं स्थानं यत्सुरैरपि दुर्लभम् ॥ १३ ॥
नारदः
समस्तलॊकनाथस्य दॆवदॆवस्य शांर्गिणः ।
साक्षाद्भगवतॊ विष्णॊः पूजनं जन्मनः फलम् ॥ १४ ॥
पुलस्त्यः
भक्त्या दूर्वाङ्कुरैः पुम्भिः पूजितः पुरुषॊत्तमः ।
हरिर्ददाति हि फलं सर्वयज्ञैश्च दुर्लभम् ॥ १५ ॥
विधिना दॆवदॆवॆशः शङ्खचक्रधरॊ हरिः ।
फलं ददाति सुलभं सलिलॆनापि पूजितः ॥ १६ ॥
नारदः
नरकॆ पच्यमानस्तु यमॆन परिभाषितः ।
किं त्वया नार्चितॊ दॆवः कॆशवः क्लॆशनाशनः ॥ १७ ॥
धर्मः
द्रव्याणामप्यभावॆ तु सलिलॆनापि पूजितः ।
यॊ ददाति स्वकं स्थानं स त्वया किं न पूजितः ॥ १८ ॥
नरसिंहॊ हृषीकॆशः पुण्डरीकनिभॆक्षणः ।
स्मरणान्मुक्तिदॊ नॄणां स त्वया किं न पूजितः ॥ १९ ॥
ब्रह्मा:
गर्भस्थिता मृता वापि मुषितास्तॆ सुदूषिताः ।
न प्राप्ता यैर्हरॆर्दीक्षा सर्वदुःखविमॊचनी ॥ २० ॥
मार्कण्डॆयः
सकृदभ्यर्चितॊ यॆन दॆवदॆवॊ जनार्दनः ।
यत्कृतं तत्कृतं तॆन सम्प्राप्तं परमं पदम् ॥ २१ ॥
धर्मार्थकाममॊक्षाणां नान्यॊपायस्तु विद्यतॆ ।
सत्यं ब्रवीमि दॆवॆश हृषीकॆशार्चनादृतॆ ॥ २२ ॥
तस्य यज्ञवराहस्य विष्णॊरमिततॆजसः ।
प्रणामं यॆ प्रकुर्वन्ति तॆषामपि नमॊ नमः ॥ २३ ॥
मरीचिः
अनाराधितगॊविन्दैर्नरैः स्थानं नृपात्मज ।
न हि सम्प्राप्यतॆ श्रॆष्ठं तस्मादाराधयाच्युतम् ॥ २४ ॥
अत्रिः
परः पराणां पुरुषस्तुष्टॊ यस्य जनार्दनः ।
स चाप्नॊत्यक्षयं स्थानमॆतत्सत्यं मयॊदितम् ॥ २५ ॥
अङ्गिराः
यस्यान्तः सर्वमॆवॆदमच्युतस्याव्ययात्मनः ।
तमाराधय गॊविन्दं स्थानमग्य्रं यदीच्छसि ॥ २६ ॥
पुलस्त्यः
परं ब्रह्म परं धाम यॊसौ ब्रह्म सनातनम् ।
तमाराध्य हरिं याति मुक्तिमप्यतिदुर्लभाम् ॥ २७ ॥
ऐन्द्रमिन्द्रः परं स्थानं यमाराध्य जगत्पतिम् ।
प्राप यज्ञपतिं विष्णुं तमाराधय सुव्रत ॥ २८ ॥
प्राप्नॊत्याराधितॆ विष्णौ मनसा यद्यदिच्छति ।
त्रैलॊक्यान्तर्गतं स्थानं किमु लॊकॊत्तरॊत्तरम् ॥ २९ ॥
यॆ स्मरन्ति सदा विष्णुं शङ्खचक्रगदाधरम् ।
सर्वपापविनिर्मुक्ताः परं ब्रह्म विशन्ति तॆ ॥ ३० ॥
ततॊनिरुद्धं दॆवॆशं प्रद्युम्नं च ततः परम् ।
ततः सङ्कर्षणं दॆवं वासुदॆवं परात्परम् ॥ ३१ ॥
वासुदॆवात् परं नास्ति इति वॆदान्तनिश्चयः ।
वासुदॆवं प्रविष्टानां पुनरावर्तनं कुतः ॥ ३२ ॥
आत्रॆयः
यॊ यानिछॆन्नरः कामान् नारी वा वरवर्णिनी ।
तान्समाप्नॊति विपुलान्समाराध्य जनार्दनम् ॥ ३३ ॥
ब्रह्मा
बाहुभ्यां सागरं तर्तुं क इच्छॆत पुमान् भुवि ।
वासुदॆवमनाराध्य कॊ मॊक्षं गन्तुमिच्छति ॥ ३४ ॥
कौशिकः
अनाराधितगॊवन्दा यॆ नरा दुःखभागिनः ।
आराध्य वासुदॆवं स्युर्नित्यानन्दैकभागिनः ॥ ३५ ॥
शङ्करः
कृतॆ पापॆनुतापॊ वै यस्य पुंसः प्रजायतॆ ।
प्रायश्चित्तं तु तस्यॊक्तं हरिसंस्मरणं परम् ॥ ३६ ॥
नाम्नॊस्ति यवती शक्तिः पापनिर्हरणॆ हरॆः ।
तावत्कर्तुं न शक्नॊति पातकं पातकी जनः ॥ ३७ ॥
ब्रह्मा
न ह्यपुण्यवतां लॊकॆ मूढानां कुटिलात्मनाम् ।
भक्तिर्भवति गॊविन्दॆ स्मरणं कीर्तनं तथा ॥ ३८ ॥
तदैव पुरुषॊ मुक्तॊ जन्मदुःखजरादिभिः ।
जितॆन्द्रियॊ विशुद्धात्मा यदैव स्मरतॆ हरिम् ॥ ३९ ॥
प्राप्तॆ कलियुगॆ घॊरॆ धर्मज्ञानविवर्जितॆ ।
न कश्चित्स्मरतॆ दॆवं कृष्णं कलिमलापहम् ॥ ४० ॥
न कलौ दॆवदॆवस्य जन्मदुखापहारिणः ।
करॊति मर्त्यॊ मूढात्मा स्मरणं कीर्तनं हरॆः ॥ ४१ ॥
यॆ स्मरन्ति सदा विष्णुं विशुद्धॆनान्तरात्मना ।
तॆ प्रयान्ति भयं त्यक्त्वा विष्णुलॊकमनामयम् ॥ ४२ ॥
गर्भजन्मजरारॊगदुःखसंसारबन्धनैः ।
न बाध्यतॆ नरॊ नित्यं वासुदॆवमनुस्मरन् ॥ ४३ ॥
यममार्गं महाघॊरं नरकाणि यमं तथा ।
स्वप्नॆपि नैव पश्यॆत यः स्मरॆद्गरुडध्वजम् ॥ ४४ ॥
हृदि रूपं मुखॆ नाम नैवॆद्यमुदरॆ हरॆः ।
पादॊदकं च निर्माल्यं मस्तकॆ यस्य सॊच्युतः ॥ ४५ ॥
गॊविन्दस्मरणं पुंसां पापराशिमहाचलम् ।
असंशयं दहत्याशु तूलराशिमिवानलः ॥ ४६ ॥
अगस्त्यः
स्मरणादॆव कृष्णस्य पापसङ्घातपञ्जरः ।
शतधा भॆदमायाति गिरिर्वज्रहतॊ यथा ॥ ४७ ॥
कृष्णॆ रताः कृष्णमनुस्मरन्ति तद्भावितास्तद्गतमानसाश्च ।
भिन्नॆपि दॆहॆ प्रविशन्ति कृष्णं हविर्यथा मन्त्रहुतं हुताशॆ ॥ ४८ ॥
सा हानिस्तन्महच्छिद्रं सा चान्धजडमूकता ।
यन्मूहूर्तं क्षणं वापि वासुदॆवॊ न चिन्त्यतॆ ॥ ४९ ॥
नारायणॊ नाम नरॊ नराणां प्रसिद्धचॊरः कथितः पृथिव्याम् ।
अनॆकजन्मार्जितपापसञ्चयं हरत्यशॆषं स्मृतमात्र ऎव॥ ५० ॥
यस्य संस्मरणादॆव वासुदॆवस्य चक्रिणः ।
कॊटिजन्मार्जितं पापं तत्क्षणादॆव नश्यति ॥ ५१ ॥
किं तस्य बहुभिस्तीर्थैः किं तपॊभिः किमध्वरैः ।
यॊ नित्यं ध्यायतॆ दॆवं नारायणमनन्यधीः ॥ ५२ ॥
यॆ मानवा विगतरागपरावरज्ञा नारायणं सुरगुरुं सततं स्मरन्ति ।
ध्यानॆन तॆन हतकिल्बिषचॆतनास्तॆ मातुः पयॊधररसं न पुनः पिबन्ति ॥ ५३ ॥
हॆ चित्त चिन्तयस्वॆह वासुदॆवमहर्निशम् ।
नूनं यश्चिन्तितः पुंसां हन्ति संसारबन्धनम् ॥ ५४ ॥
आलॊड्य सर्वशास्त्राणि विचार्य च पुनः पुनः ।
इदमॆकं सुनिष्पन्नं ध्यॆयॊ नारायणः सदा ॥ ५५ ॥
स्मृतॆ सकलकल्याणभाजनं यत्र जायतॆ ।
पुरुषस्तमजं नित्यं व्रजामि शरणं हरिम् ॥ ५६ ॥
वॆदॆषु यज्ञॆषु तपस्सु चैव दानॆषु तीर्थॆषु व्रतॆषु यच्च ।
इष्टॆषु पूर्तॆषु च यत्प्रदिष्टं पुण्यं स्मृतॆ तत्खलु वासुदॆवॆ ॥ ५७ ॥
आराध्यैवं नरॊ विष्णुं मनसा यद्यदिच्छति ।
फलं प्राप्नॊति विपुलं भूरि स्वल्पमथापि वा ॥ ५८ ॥
यन्नामकीर्तनं भक्त्या विलापनमनुत्तमम् ।
मैत्रॆयाशॆषपापानां धातूनामिव पावकः ॥ ५९ ॥
कलिकल्मषमत्युग्रं नरकार्तिप्रदं नृणाम् ।
प्रयाति विलयं सद्यः सकृत्सङ्कीर्तितॆच्युतॆ ॥ ६० ॥
अनायासॆन चायान्ति मुक्तिं कॆशवसंश्रिताः ।
तद्विघाताय जायन्तॆ शक्राद्याः परिपन्थिनः ॥ ६१ ॥
चतुःसागरमासाद्य जम्बूद्वीपॊत्तमॆ क्वचित् ।
न पुमान्कॆशवादन्यः सर्वपापचिकित्सकः ॥ ६२ ॥
यदभ्यर्च्य हरिं भक्त्या कृतॆ वर्षसहस्रकम् ।
फलं प्राप्नॊति विपुलं कलौ सङ्कीर्त्य कॆशवम् ॥ ६३ ॥
क्षीयतॆ तु यदा धर्मः प्राप्तॆ घॊरॆ कलौ युगॆ ।
तदा न कीर्तयॆत्कश्चिन्मुक्तिदं दॆवमच्युतम् ॥ ६४ ॥
अवशॆनापि यन्नामि॑ ०९ ४ ड्;न कीर्तितॆ सर्वपातकैः ।
पुमान्विमुच्यतॆ सद्यः सिंहत्रस्तमृगैरिव ॥ ६५ ॥
नारायणॆति मन्त्रॊस्ति वागस्ति वशवर्तिनी ।
तथापि नरकॆ घॊरॆ पतन्तीत्यॆतदद्भुतम् ॥ ६६ ॥
आर्ता विषण्णाः शिथिलाश्च भीता घॊरॆषु च व्याधिषु वर्तमानाः ।
सङ्कीर्त्य नारायणशब्दमात्रं विमुक्तदुःखाः सुखिनॊ भवन्ति ॥ ६७ ॥
कौशिकः
अनाराधितगॊविन्दा यॆ नरा दुःखभागिनः ।
आराध्य वासुदॆवं स्युः सदानन्दैकभॊगिनः ॥ ६८ ॥
सकृदुच्चरितं यैस्तु कृष्णॆति न विशन्ति तॆ ।
गर्भागारगृहं मातुर्यमलॊकं च दुस्सहम् ॥ ६९ ॥
क्व नाकपृष्ठगमनं पुनरावृत्तिलक्षणम् ।
क्व जपॊ वासुदॆवॆति मुक्तिबीजमनुत्तमम् ॥ ७० ॥
बुद्ध्या बुद्ध्वाभ्यसॆदॆतत् हरिरित्यक्षरद्वयम् ।
स्मरणात्कीर्तनाद्यस्य न पुनर्जायतॆ भुवि ॥ ७१ ॥
हॆ जिह्वॆ मम निस्नॆहॆ हरिं किं नानुभाषसॆ ।
हरिं वदस्व कल्याणि संसारॊदधिनौर्हरिः ॥ ७२ ॥
असारॆ खलु संसारॆ सारात्सारतरॊ हरिः ।
पुण्यहीना न विन्दन्ति सारङ्गाश्च यथा जलम् ॥ ७३ ॥
कुरुक्षॆत्रॆण किं तस्य किं काश्या पुष्करॆण किम् ।
जिह्वाग्रॆ वर्ततॆ यस्य हरिरित्यक्षरद्वयम् ॥ ७४ ॥
ब्रह्मा
असारॆ खलु संसारॆ सारमॆकं निरूपितम् ।
समस्तलॊकनाथस्य सारमाराधनं हरॆः ॥ ७५ ॥
सा जिह्वा या हरिं स्तौति तच्चित्तं यत्तदर्पणम् ।
तावॆव कॆवलौ श्लाघ्यौ यौ तत्पूजाकरौ करौ ॥ ७६ ॥
यस्तु विष्णुपरॊ नित्यं दृढभक्तिर्जितॆन्द्रियः ।
स्वगृहॆपि वसन् याति तद्विष्णॊः परमं पदम् ॥ ७७ ॥
शङ्करः साधु साधु महाभाग साधु दानवनाशन ।
यन्मां पृच्छसि धर्मज्ञ कॆशवाराधनं प्रति ॥ ७८ ॥
निमिषं निमिषार्धं वा मुहूर्तमपि भार्गव ।
नादग्धाशॆषपापानां भक्तिर्भवति कॆशवॆ ॥ ७९ ॥
किं तॆन मनसा कार्यं यन्न तिष्ठति कॆशवॆ ।
मनॊ मुक्तिफलावाप्तौ कारणं सुप्रयॊजितम् ॥ ८० ॥
रॊगॊ नाम न सा जिह्वा यया न स्तूयतॆ हरिः ।
गर्तौ नाम न तौ कर्णौ याभ्यां तत्कर्म न श्रुतम् ॥ ८१ ॥
नूनं तत्कण्ठशालूकमथवाप्युपजिह्विका ।
रॊगॊ नाम न सा जिह्वा या न वक्ति हरॆर्गुणान् ॥ ८२ ॥
भारभूतैः करैः कार्यं किं तस्य नृपशॊर्द्विजाः ।
यैर्हि न क्रियतॆ विष्णॊर्गृहसंमार्जनादिकम् ॥ ८३ ॥
चरणौ तौ तु सफलौ कॆशवालयगामिनौ ।
तॆ च नॆत्रॆ महाभागॆ याभ्यां सन्दृश्यतॆ हरिः ॥ ८४ ॥
किं तस्य चरणैः कार्यं वृथासञ्चरणैर्द्विजाः ।
यैर्हि न व्रजतॆ जन्तुः कॆशवालयदर्शनॆ ॥ ८५ ॥
वॆदवॆदान्तविदुषां मुनीनां भावितात्मनाम् ।
ऋषित्वमपि धर्मज्ञ विज्ञॆयं तत्प्रसादजम् ॥ ८६ ॥
विचित्ररत्नपर्यङ्कॆ महाभॊगॆ च भॊगिनः ।
रमन्तॆ नाकिरामाभिः कॆशवस्मरणात् फलम् ॥ ८७ ॥
अश्वमॆधसहस्राणां यः सहस्रं समाचरॆत् ।
नासौ तत्फलमाप्नॊति तद्भक्तैर्यदवाप्यतॆ ॥ ८८ ॥
रॆ रॆ मनुष्याः पुरुषॊत्तमस्य करौ न कस्मान्मुकुलीकुरुध्वम् ।
क्रियाजुषां कॊ भवतां प्रयासः फलं हि यत्तत्पदमच्युतस्य ॥ ८९ ॥
विष्णॊर्विमानं यः कुर्यात्सकृद्भक्त्या प्रदक्षिणम् ।
अश्वमॆधसहस्रस्य फलं प्राप्नॊति मानवः ॥ ९० ॥
प्रदक्षिणं तु यः कुर्याद्धरिं भक्तिसमन्वितः ।
हंसयुक्तविमानॆन विष्णुलॊकं स गच्छति ॥ ९१ ॥
तीर्थकॊटिसहस्राणि व्रतकॊटिशतानि च ।
नारायणप्रणामस्य कलां नार्हन्ति षॊडशीम् ॥ ९२ ॥
उरसा शिरसा दृष्ट्या मनसा वचसा तथा ।
पद्भ्यां कराभ्यां जानुभ्यां प्रणामॊष्टाङ्ग ईरितः ॥ ९३ ॥
शाठ्यॆनापि नमस्कारं कुर्वतः शांर्गपाणयॆ ।
शतजन्मार्जितं पापं नश्यत्यॆव न संशयः ॥ ९४ ॥
संसारार्णवमग्नानां नराणां पापकर्मणाम् ।
नान्यॊद्धर्ता जगन्नाथं मुक्त्वा नारायणं प्रभुम् ॥ ९५ ॥
रॆणुकुण्ठितगात्रस्य कणा यावन्ति भारत ।
तावद्वर्षसहस्राणि विष्णुलॊकॆ महीयतॆ ॥ ९६ ॥
पावनं विष्णुनैवॆद्यं सुभॊज्यमृषिभिः स्मृतम् ।
अन्यदॆवस्य नैवॆद्यं भुक्त्वा चान्द्रायणं चरॆत् ॥ ९७ ॥
कॊट्यैन्दवसहस्रैस्तु मासॊपॊषणकॊटिभिः ।
तत्फलं लभ्यतॆ पुम्भिर्विष्णॊर्नैवॆद्यभक्षणात् ॥ ९८ ॥
त्रिरात्रफलदा नद्यॊ याः काश्चिदसमुद्रगाः ।
समुद्रगास्तु पक्षस्य मासस्य सरितां पतिः ॥ ९९ ॥
षण्मासफलदा गॊदा वत्सरस्य तु जाह्नवी ।
विष्णुपादॊदकस्यैताः कलां नार्हन्ति षॊडशीम् ॥ १०० ॥
गङ्गाप्रयागगयपुष्करनैमिषाणि संसॆवितानि बहुशः कुरुजाङ्गलानि ।
कालॆन तीर्थसलिलानि पुनन्ति पापं पादॊदकं भगवतः प्रपुनाति सद्यः ॥ १०१ ॥
यानि कानि च तीर्थानि ब्रह्माण्डान्तर्गतानि च ।
विष्णुपादॊदकस्यैताः कलां नार्हन्ति षॊडशीम् ॥ १०२ ॥
स्नात्वा पादॊदकं विष्णॊः पिबन् शिरसि धारयॆत् ।
सर्वपापविनिर्मुक्तॊ वैष्णवीं सिदि॑ ०९४ ड्;धमाप्नुयात् ॥१०३॥
यथा पादॊदकं पुण्यं निर्माल्यं चानुलॆपनम् ।
नैवॆद्यं धूपशॆषश्च आरार्तिश्च तथा हरॆः ॥ १०४ ॥
तुलस्यास्तु रजॊजुष्टनैवॆद्यस्य च भक्षणम् ।
निर्माल्यं शिरसा धार्यं महपातकनाशनम् ॥ १०५ ॥
भक्त्या वा यदि वाभक्त्या चक्राङ्कितशिलां प्रति ।
दर्शनं स्पर्शनं वापि सर्वपापप्रणाशनम् ॥ १०६ ॥
शालग्रामॊद्भवॊ दॆवॊ दॆवॊ द्वारवतीभवः ।
उभयॊः स्नानतॊयॆन ब्रह्महत्यां व्यपॊहति ॥ १०७ ॥
शालग्रामशिला यत्र तत्र सन्निहितॊ हरिः ।
तत्र स्नानं च दानं च वाराणस्याः शताधिकम् ॥ १०७ ॥
म्लॆच्छदॆशॆशुचौ वापि चक्राङ्कॊ यत्र तिष्ठति ।
यॊजनानि तथा त्रीणि मम क्षॆत्रं वसुन्धरॆ ॥ १०९ ॥
शालग्रामॊद्भवॊ दॆवॊ शैलं चक्राङ्कमण्डलम् ।
यत्रापि नीयतॆ तत्र वाराणस्याः शताधिकम् ॥ ११० ॥
शालग्रामॊद्भवॊ दॆवॊ दॆवॊ द्वारवतीभवः ।
उभयॊः सङ्गमॊ यत्र मुक्तिस्तत्र न संशयः ॥ १११ ॥
हरिणा मुक्तिदानीह मुक्तिस्थानानि सर्वशः ।
स यस्य सर्वभावॆषु तस्य तैः किं प्रयॊजनम् ॥ ११२ ॥
हरिर्याति हरिर्याति दस्युव्याजॆन यॊ वदॆत् ।
सॊपि सद्गतिमाप्नॊति गतिं सुकृतिनॊ यथा ॥ ११३ ॥
वासुदॆवं परित्यज्य यॊन्यं दॆवमुपासतॆ ।
त्यक्त्वामृतं स मूढात्मा भुङ्क्तॆ हालाहलं विषम् ॥ ११४ ॥
त्यक्त्वामृतं यथा कश्चिदन्यपानं पिबॆन्नरः ।
तथा हरिं परित्यज्य यॊन्यं दैवमुपासतॆ ॥ ११५ ॥
स्वधर्मं तु परित्यज्य परधर्मं चरॆद्यथा ।
तथा हिरं परित्यज्य यॊन्यं दैवमुपासतॆ ॥ ११६ ॥
गां च त्यक्त्वा स मूढात्मा गार्दभीं वन्दतॆ यथा ।
तथा हरिं परित्यज्य चान्यं दैवमुपासतॆ ॥ ११७ ॥
वासुदॆवं परित्यज्य यॊन्यं दैवमुपासतॆ ।
तृषितॊ जाह्नवीतीरॆ कूपं खनति दुर्मतिः ॥ ११८ ॥
यथा गङ्गॊदकं त्यक्त्वा पिबॆत् कूपॊदकं नरः ।
तथा हरिं परित्यज्य यॊन्यं दैवमुपासतॆ ॥ ११९ ॥
स्वमातरं परित्यज्य श्वपाकीं वन्दतॆ यथा ।
तथा हरिं परित्यज्य यॊन्यं दैवमुपासतॆ ॥ १२० ॥
यावत्स्वस्थमिदं पिण्डं नीरुजं करणान्वितम् ।
तावत्कुरुष्वात्महितं पश्चात्तापॆन तप्यसॆ ॥ १२१ ॥
यावत्स्वास्त्थ्यं शरीरॆषु करणॆषु च पाटवम् ।
तावदर्चय गॊविन्दमायुष्यं सार्थकं कुरु ॥ १२२ ॥
स्मर्यतां तु हृषीकॆशॊ हृषीकॆषु दृढॆषु च ।
अदृढॆषु हृषीकॆषु हृषीकॆशं स्मरन्ति कॆ ॥ १२३ ॥
यावच्चिन्तयतॆ जन्तुर्विषयान् विषसन्निभान् ।
तावच्चॆत्स्मरतॆ विष्णुं कॊ न मुच्यॆत बन्धनात् ॥ १२४ ॥
यावत्प्रलपतॆ जन्तुर्लॊकवार्तादिभिः सदा ।
तावच्चॆद्वदतॆ विष्णुं कॊ न मुच्यॆत बन्धनात् ॥ १२५ ॥
सूतः
ज्ञात्वा विप्रैस्तिथिं सम्यग् दैवज्ञैः समुदीरिताम् ।
कर्तव्य उपवासस्तु ह्यन्यथा नरकं व्रजॆत् ॥ १२६ ॥
क्षयॆ वाप्यथवा वृद्धौ सम्प्राप्तॆ वा दिनक्षयॆ ।
उपॊष्या द्वादशी पुण्या पूर्वविद्धां परित्यजॆत् ॥ १२७ ॥
पूर्वविद्धां प्रकुर्वाणॊ नरॊ धर्मान् निकृन्तति ।
सन्ततॆस्तु विनाशाय सम्पदॊ हरणाय च ॥ १२८ ॥
कलावॆधॆ तु विप्रॆन्द्र दशम्यैकादशीं त्यजॆत् ।
सुराया बिन्दुना स्पृष्टं गङ्गाम्भ इव सन्त्यजॆत् ॥ १२९ ॥
श्वदृतौ पञ्चगव्यं च दशम्या दूषितां त्यजॆत् ।
ऎकादशीं द्विजश्रॆष्ठाः पक्षयॊरुभयॊरपि ॥ १३० ॥
तस्माद्विप्रा न विद्धा हि कर्तव्यैकादशी क्वचित् ।
विद्धा हन्ति पुरापुण्यं श्राद्धं च वृषलीपतिः ॥ १३१ ॥
जप्तं दत्तं हुतं स्नातं तथा पूजा कृता हरॆः ।
तत्सर्वं विलयं याति तमः सूर्यॊदयॆ यथा ॥ १३२ ॥
ऎकादश्यां यदा ब्रह्मन् दिनक्षयतिथिर्भवॆत् ।
उपॊष्या द्वादशी तत्र त्रयॊदश्यां तु पारणम् ॥ १३३ ॥
प्रतिपत्प्रभृतयः सर्वा उदयादुदयाद्रवॆः ।
सम्पूर्णा इति विज्ञॆया हरिवासरवर्जिताः ॥ १३४ ॥
अरुणॊदयकालॆ तु दशमी यदि दृश्यतॆ ।
न तत्रैकादशी कार्या धर्मकामार्थनाशिनी ॥ १३५ ॥
अरुणॊदयवॆलायां दशमी यदि दृश्यतॆ ।
पापमूलं तदा ज्ञॆयमॆकादश्युपवासनम् ॥ १३६ ॥
चतस्रॊ घटिकाः प्रातररुणॊदय उच्यतॆ ।
यतीनां स्नानकालॊयं गङ्गाम्भःसदृशं जलम् ॥ १३७ ॥
उदयात्प्राग्यदा विप्रा मुहूर्तद्वयसंयुता ।
सम्पूर्णैकादशी नाम तत्रैवॊपवसॆद्गृही ॥ १३८ ॥
उदयात्प्राक्त्रिघटिकाव्यापिन्यैकादशी यदा ।
सन्दिग्धैकादशी नाम वर्ज्या धर्मार्थकां॑ ०९३ ;क्षभिः ॥१३९॥
पुत्रपौत्रविवद्ध्यर्थं द्वादश्यामुपवासयॆत् ।
तत्र क्रतुशतं पुण्यं त्रयॊदश्यां तु पारणम् ॥ १४० ॥
उदयात्प्राग् द्विघटिकाव्यापिन्यैकादशी यदा ।
सङ्कीर्णैकादशी नाम वर्ज्या धर्मार्थकां॑ ०९३ ;क्षभिः ॥१४१॥
पुत्रराज्यविवृद्ध्यर्थं द्वादश्यामुपवासनम् ।
तत्र क्रतुशतं पुण्यं त्रयॊदश्यां तु पारणम् ॥ १४२ ॥
दशमीशॆषसंयुक्ता गान्धार्या समुपॊषिता ।
तस्याः पुत्रशतं नष्टं तस्मात्तां परिवर्जयॆत् ॥ १४३ ॥
अपीषद्दशमीविद्धा तदा तां परिवर्जयॆत् ।
सुराबिन्दुसमायुक्तां प्रवदन्ति मनीषिणः ॥ १४४ ॥
बह्वागमविरॊधॆषु ब्राह्मणॆषु विवादिषु ।
उपॊष्या द्वादशी तत्र त्रयॊदश्यां तु पारणम् ॥ १४५ ॥
ऎकादश्यां तु विद्धायां सम्प्राप्तॆ श्रवणॆ तथा ।
उपॊष्या द्वादशी पुण्या पक्षयॊरुभयॊरपि ॥ १४६ ॥
उपरागसहस्राणि व्यतीपातायुतानि च ।
अमालक्षं तु द्वादश्याः कलां नार्हन्ति षॊडशीम् ॥ १४७ ॥
शुद्धापि द्वादशी ग्राह्या परतॊ द्वादशी यदि ।
विषं तु दशमी ज्ञॆयामृतं चैकादशी तिथिः ।
विषप्रधाना वर्ज्या सामृता ग्राह्या प्रयत्नतः ॥ १४८ ॥
द्वादश्यां भॊजनं चैव विद्धायां हर्युपॊषणम् ।
यः कुर्यान्मन्दबुदि॑ ०९४ ड्;धत्वान्निरयं सॊधिगच्छति ॥१४९॥
यानि कानि च वाक्यानि विद्धॊपॊषपराणि च ।
धनदार्चापराणि स्युर्वैष्णवी न दशायुता ॥ १५० ॥
अथवा मॊहनार्थाय मॊहिन्या भगवान् हरिः ।
अर्थितः कारयामास व्यासरूपी जनार्दनः ॥ १५१ ॥
धनदार्चाविवृध्द्यर्थं महावित्तलयस्य च ।
असुराणां मॊहनार्थं पाषण्डानां विवृद्धयॆ ।
आत्मस्वरूपाविज्ञप्त्यै स्वलॊकाप्राप्तयॆ तथा ॥ १५२ ॥
ऎवं विद्धां परित्यज्य द्वादश्यामुपवासयॆत् ।
कॊटिजन्मार्जितं पापमॆकयैव विनश्यति ॥ १५३ ॥
ततः कॊटिगुणं चापि निषिद्धस्यॆतरैर्जनैः ।
यदनादिकृतं पापं यदूर्ध्वं यत्करिष्यति ॥ १५४ ॥
तत्सर्वं विलयं याति परॆषामुपवासनात् ।
न च तस्मात्प्रियतमः कॆशवस्य ममापि च ॥ १५५ ॥
ऎकादश्यां ह्यवॆधॆ तु द्वादशीं न परित्यजॆत् ।
पारणॆ मरणॆ चैव तिथिस्तात्कालिकी स्मृता ॥ १५६ ॥
ब्रह्मचारी गृहस्थॊ वा वानप्रस्थॊ यतिस्तथा ।
ब्राह्मणः क्षत्रियॊ वैश्यः शूद्रॊ भर्तृमती तथा ॥ १५७ ॥
अभर्तृका तथान्यॆ च सूतवैदॆहिकादयः ।
ऎकादश्यां न भुञ्जीत पक्षयॊरुभयॊरपि ॥ १५८ ॥
ऎकादश्यां तु यॊ भुङ्क्तॆ मॊहॆनावृतचॆतसा ।
शुक्लायामथ कृष्णायां निरयं याति स ध्रुवम् ॥ १५९ ॥
विवॆचयति यॊ मॊहाच्छुक्ला कृष्णॆति पापकृत् ।
ऎकादशीं स वै याति निरयं नात्र संशयः ॥ १६० ॥
यथा गौर्नैव हन्तव्या शुक्ला कृष्णॆति भामिनि ।
ऎकादश्यां न भुञ्जीत पक्षयॊरुभयॊरपि ॥ १६१ ॥
यानि कानि च वाक्यानि कृष्णैकादशिवर्जनॆ ।
भरण्यादिनिषॆधॆ च तानि काम्यफलार्थिनाम् ॥ १६२ ॥
कामिनॊपि हि सिद्ध्यर्थं कुर्युरॆवॊपवासनम् ।
प्रीणनाय हरॆर्नित्यं न तु काम्यव्यपॆक्षया ॥ १६३ ॥
तस्माच्छुक्लामथॊ कृष्णां भरण्यादियुतामपि ।
प्रत्यवायनिषॆधार्थमुपवासीत नित्यशः ।
प्रीणनार्थं हरॆश्चापि विष्णुलॊकस्य चाप्तयॆ ॥ १६४ ॥
कला वार्धकला वापि परतॊ द्वादशी यदि ।
द्वादश द्वादशीर्हन्ति पूर्वॆद्युः पारणॆ कृतॆ ॥ १६५ ॥
अतिरिक्ता द्वादशी चॆद्यस्तां नॊपॊषयॆद्यदि ।
द्वादश द्वादशीर्हन्ति द्वादशी चातिलङ्घिता ॥ १६६ ॥
द्वादश्यामतिरिक्तायां यॊ भुङ्क्तॆ पूर्ववासरॆ ।
द्वादश द्वादशीर्हन्ति द्वादशीं न परित्यजॆत् ॥ १६७ ॥
द्वादशीं श्रवणॊपॆतां यॊ नॊपॊष्यात् सुमन्दधीः ।
पञ्चसंवत्सरकृतं पुण्यं तस्य विनश्यति ॥ १६८ ॥
ऎकादशीमुपॊष्याथ द्वादशीमप्युपॊषयॆत् ।
न तत्र विधिलॊपः स्यादुभयॊर्दॆवता हरिः ॥ १६९ ॥
अल्पायामपि विप्रॆन्द्र पारणं तु कथं भवॆत् ।
पारयित्वॊदकॆनापि भुञ्जानॊ नैव दुष्यति ॥ १७० ॥
यदाल्पां द्वादशीं दृष्ट्वा निशीथादूर्ध्वमॆव तु ।
आमध्याह्नाः क्रियाः सर्वाः कर्तव्याः शम्भुशासनात्॥ १७१ ॥
व्यासः उषसि द्वॆ तु कर्तव्यॆ प्रातर्माध्याह्निकक्रियॆ ।
भुजॆर्यदापकर्षस्य तदन्तर्न्यायतॊ भवॆत् ॥ १७२ ॥
कर्तुं साध्यं यदा नालं द्वादश्यदि॑ ०९४ ड्;भस्तु पारयॆत् ।
क्रतावल्पाशिवत् पश्चात् भुञ्जीतॆत्यपरॆ जगुः ॥ १७३ ॥
अशितानशिता यस्मादापॊ विद्वदि॑ ०९४ ड्;भरीरिताः ।
अम्भसा कॆवलॆनैव करिष्यॆ व्रतपारणम् ॥ १७४ ॥
न काशी न गया गङ्गा न रॆवा न च पुष्करम् ।
न चापि कौरवं क्षॆत्रं तुल्यं भूप हरॆर्दिनात् ॥ १७५ ॥
अश्वमॆधसहस्राणि वाजपॆयायुतानि च ।
ऎकादश्युपवासस्य कलां नार्हन्ति षॊडशीम् ॥ १७६ ॥
ऎकादशीसमुत्थॆन वह्निना पातकॆन्धनम् ।
भस्मीभवति राजॆन्द्र अपि जन्मशतॊद्भवम् ॥ १७७ ॥
नॆदृशं पावनं किञ्चिन्नराणां भुवि विद्यतॆ ।
यादृशं पद्मनाभस्य दिनं पातकहानिदम् ॥ १७८ ॥
तावत्पापानि दॆहॆस्मिन् तिष्ठन्ति मनुजाधिप ।
यावन्नॊपॊषयॆज्जन्तुः पद्मनाभदिनं शुभम् ॥ १७९ ॥
ऎकादशॆन्द्रियैः पापं यत्कृतं भवति प्रभॊ ।
ऎकादश्युपावासॆन तत्सर्वं विलयं व्रजॆत् ॥ १८० ॥
ऎकादशीसमं किञ्चित् पवित्रं न हि विद्यतॆ ।
व्याजॆनापि कृता राजन्न दर्शयति भास्करिम् ॥ १८१ ॥
श्रीव्यासः अन्नं निवॆदयॆन्मह्यं प्राप्तं मद्वासरॆ शुभॆ ।
तस्यापि नरकप्राप्तिः किं पुनर्भॊजनॆ कृतॆ॥ १८२ ॥
स ब्रह्महा स गॊघ्नश्च स स्तॆनॊ गुरुतल्पगः ।
ऎकादश्यां तु भुञ्जानः पक्षयॊरुभयॊरपि ॥ १८३ ॥
वरं स्वमातृगमनं वरं गॊमांसभक्षणम् ।
वरं हत्या सुरापानमॆकाश्यन्नभक्षणात् ॥ १८४ ॥
ऎकादशीदिनॆ पुण्यॆ भुञ्जतॆ यॆ नराधमाः ।
अवलॊक्य मुखं तॆषामादित्यमवलॊकयॆत् ॥ १८५ ॥
पृथिव्यां यानि पापानि ब्रह्महत्यादिकानि च ।
अन्नमाश्रित्य तिष्ठन्ति सम्प्राप्तॆ हरिवासरॆ ॥ १८६ ॥
रुग्माङ्गदः
अष्टवर्षाधिकॊ यस्तु ह्यशीतिर्न हि पूर्यतॆ ।
यॊ भुङ्क्तॆ मानवः पापी विष्णॊरहनि चागतॆ ॥ १८७ ॥
पिता वा यदि वा पुत्रॊ भार्या वापि सुहृज्जनः ।
पद्मनाभदिनॆ भुङ्क्तॆ निग्राह्यॊ दस्युवद्भवॆत् ॥ १८८ ॥
ब्रह्मा उपॊष्य द्वादशीं पुण्यां सर्वपापक्षयप्रदाम् ।
न पश्यन्ति यमं वापि नरकाणि न यातनाम् ॥ १८९ ॥
शङ्करः रटन्तीह पुराणानि भूयॊ भूयॊ वराननॆ ।
न भॊक्तव्यं न भॊक्तव्यं सम्प्राप्तॆ हरिवासरॆ ॥ १९० ॥
द्वादशी न प्रमॊक्तव्या यावदायुः प्रवर्ततॆ ।
अर्चनीयॊ हृषीकॆशॊ विशुद्धॆनान्तरात्मना ॥ १९१ ॥
भक्त्या ग्राह्यॊ हृषीकॆशॊ न धनैर्धरणीसुराः ।
भक्त्या सम्पूजितॊ विष्णुः फलं धत्तॆ समीहितम्॥ १९२ ॥
जलॆनापि जगन्नाथः पूजितः क्लॆशनाशनः ।
परितॊषं प्रयात्याशु तृषार्तास्तु यथा जलैः ॥ १९३ ॥
आसीनस्य शयानस्य तिष्ठतॊ ब्रजतॊपि वा ।
रमस्व पुण्डरीकाक्ष हृदयॆ मम सर्वदा ॥ १९४ ॥
सर्वगश्चैव सर्वात्मा सर्वावस्थासु चाच्युत ।
रमस्व पुण्डरीकाक्ष नृसिंह हृदयॆ मम ॥ १९५ ॥
करावलम्बनं दॆहि श्रीकृष्ण कमलॆक्षण ।
भवपङ्कार्णवॆ घॊरॆ मज्जतॊ मम शाश्वत (सर्वदा)॥ १९६ ॥
त्राहि त्राहि जगन्नाथ वासुदॆवाच्युताव्यय ।
मां समुद्धर गॊविन्द दुःखसंसारसागरात् ॥ १९७ ॥
ऎतत्पुण्यं परं गुह्यं पवित्रं पापनाशनम् ।
आयुष्यं च यशस्यं च धन्यं दुःस्वप्ननाशनम् ॥ १९८ ॥
कलौ पापं कियन्मात्रं हत्यास्तॆयादिसम्भवम् ।
स्मृतॆ मनसि गॊविन्दॆ दह्यतॆ तूलराशिवत् ॥ १९९ ॥
कलौ कॆशवभक्तानां न भयं विद्यतॆ क्वचित् ।
स्मृतॆ सङ्कीर्तितॆ ध्यातॆ सङ्क्षयं याति पातकम् ॥ २०० ॥
अध्यॆतव्यमिदं शास्त्रं श्रॊतव्यमनसूयया ।
भक्तॆभ्यश्च प्रदातव्यं धार्मिकॆभ्यः पुनःपुनः ॥ २०१ ॥
अधीयाना इदं शास्त्रं विष्णॊर्माहात्म्यमुत्तमम् ।
सर्वपापविनिर्मुक्ताः प्राप्नुवन्ति परं पदम्॥ २०२ ॥
श्रुत्वा धर्मं विजानाति श्रुत्वा त्यजति दुर्मतिम् ।
श्रुत्वा ज्ञानमवाप्नॊति श्रुत्वा मॊक्षं च गच्छति ॥ २०३ ॥
तस्मादिदं सदा सॆव्यं श्रॊतव्यं च सदैव हि ।
कुतर्कदावदग्धॆभ्यॊ न दातव्यं कथञ्चन ॥ २०४ ॥
संसारविषपानॆन यॆ मृताः प्राणिनॊ भुवि ।
अमृताय स्मृतस्तॆषां कृष्णामृतमहार्णवः ॥ २०५ ॥
क्लिन्नं पादॊदकॆनैव यस्य नित्यं कलॆवरम् ।
तीर्थकॊटिसहस्रैस्तु स्नातॊ भवति प्रत्यहम् ॥ २०६ ॥
तीर्थकॊटिसहस्रैस्तु सॆवितैः किं प्रयॊजनम् ।
तॊयं यदि पिबॆन्नित्यं शालग्रामशिलाच्युतम् ॥ २०७ ॥
शालग्रामशिलास्पर्शं यॆ कुर्वन्ति दिनॆदिनॆ ।
वाञ्छन्ति करसंस्पर्शं तॆषां दॆवाः सवासवाः ॥ २०८ ॥
दुःसहॊ नारकॊ वह्निर्दुःसहा यमकिङ्कराः ।
विषमश्चान्तकपथः प्रॆतत्वं चातिदारुणम् ॥ २०९ ॥
सञ्चित्य मनसाप्यॆवं पातकाद्विनिवर्तयॆत् ।
स्मरणं कीर्तनं विष्णॊः सदैव न परित्यजॆत् ॥ २१० ॥
अच्युतानन्तगॊविन्दनामॊच्चारणभॆषजात् ।
नश्यन्ति सकला रॊगाः सत्यं सत्यं वदाम्यहम् ॥ २११ ॥
सत्यं सत्यं पुनः सत्यमुद्धृत्य भुजमुच्यतॆ ।
वॆदशास्त्रात्परं नास्ति न दैवं कॆशवात् परम् ॥ २१२ ॥
सकृदुच्चारितं यॆन हरिरित्यक्षरद्वयम् ।
बद्धः परिकरस्तॆन मॊक्षाय गमनं प्रति ॥ २१३ ॥
ऎवं ब्रह्मादयॊ दॆवा ऋषयश्च तपॊधनाः ।
कीर्तयन्ति सुरश्रॆष्ठं दॆवं नारायणं प्रभुम् ॥ २१४ ॥
किं तस्य दानैः किं तीर्थैः किं तपॊभिः किमध्वरैः ।
यॊ नित्यं ध्यायतॆ दॆवं नारायणमनन्यधीः ॥ २१५ ॥
नित्यॊत्सवॊ भवत्तॆषां नित्यश्रीर्नित्यमङ्गलम् ।
यॆषां हृदिस्थॊ भगवान् मङ्गलायतनं हरिः ॥ २१६ ॥
जीवंश्चतुर्दशादूर्ध्वं पुरुषॊ नियमॆन तु ।
स्त्री वाप्यनूनदशकं दॆहं मानुषमार्जयॆत् ॥ २१७ ॥
चतुर्दशॊर्ध्वजीवीनि संसारश्चादिवर्जितः ।
अतॊवित्वा परं दॆवं मॊक्षाशा का महामुनॆ ॥ २१८ ॥
आचतुदर्शमाद्वर्षात् कर्माणि नियमॆन तु ।
दशावराणां दॆहानां कारणानि करॊत्ययम् ।
अतः कर्मक्षयान्मुक्तिः कुत ऎव भविष्यति ॥ २१९ ॥
समानां विषमा पूजा विषमाणां समा तथा ।
क्रियतॆ यॆन दॆवॊपि स्वपदाद्भ्रश्यतॆ हि सः ॥ २२० ॥
(इति पाद्मॆ)
वित्तं बन्धुर्वयः कर्म विद्या चैव तु पञ्चमी ।
ऎतानि मान्यस्थानानि गरीयॊ ह्युत्तरॊत्तरम् ॥ २२१ ॥
गुणानुसारिणीं पूजां समां दृष्टिं च यॊ नरः ।
सर्वभूतॆषु कुरुतॆ तस्य विष्णुः प्रसीदति ॥ २२२ ॥
यथा सुहृत्सु कर्तव्यं पितृमातृसुतेषु च ।
तथा करोति पूजादि समबुदि्धः स उच्यते॥ २२३॥
तिर्यक्पुण्ड्रं न कुर्वीत सम्प्राप्तॆ मरणॆपि वा ।
न चान्यन्नाम विब्रूयात् परान्नारायणादृतॆ ॥ २२४ ॥
नैवॆद्यशॆषं दॆवस्य यॊ भुनक्ति दिनॆ दिनॆ ।
सिक्थॆ सिक्थॆ भवॆत्पुण्यं चान्द्रायणशताधिकम् ॥ २२५ ॥
ऊर्ध्वपुण्ड्रमृजुं सौम्यं ललाटॆ यस्य दृश्यतॆ ।
स चण्डालॊपि शुद्धात्मा पूज्य ऎव न संशयः ॥ २२६ ॥
अशुचिर्वाप्यनाचारॊ मनसा पापमाचरन् ।
शुचिरॆव भवॆन्नित्यमूर्ध्वपुण्ड्राङ्कितॊ नरः ॥ २२७ ॥
ऊर्ध्वपुण्ड्रविहीनस्य श्मशानसदृशं मुखम् ।
अवलॊक्य मुखं तॆषामादित्यमवलॊकयॆत् ॥ २२८ ॥
यज्ञॊ दानं तपश्चैव स्वाध्यायः पितृतर्पणम् ।
व्यर्थं भवति तत्सर्वमूर्ध्वपुण्ड्रं विना कृतम् ॥ २२९ ॥
गॊपीचन्दनलिप्ताङ्गॊ यं यं पश्यति चक्षुषा ।
तं तं शुद्धं विजानीयान्नात्र कार्या विचारणा ॥ २३० ॥
आस्फॊटयन्ति पितरः प्रनृत्यन्ति पितामहाः ।
वैष्णवॊस्मत्कुलॆ जातः स नः सन्तारयिष्यति ॥ २३१ ॥
जीवितं विष्णुभक्तस्य वरं पञ्चदिनान्यपि ।
न तु कल्पसहस्रैस्तु भक्तिहीनस्य कॆशवॆ ॥ २३२ ॥
किं तॆन जातमात्रॆण भूभारॆणान्नशत्रुणा ।
यॊ जातॊ नार्चयॆद्विष्णुं न स्मरॆन्नापि कीर्तयॆत् ॥ २३३ ॥
यॊ ददाति द्विजातिभ्यश्चन्दनं गॊपिमर्दितम् ।
अपि सर्षपमात्रॆण पुनात्यासप्तमं कुलम् ॥ २३४ ॥
ज्ञानी च कर्माणि सदॊदितानि कुर्यादकामः सततं भवॆत ॥ २३५ ॥
अतीतानागतज्ञानी त्रैलॊक्यॊद्धरणक्षमः ।
ऎतादृशॊपि नाचारं श्रौतं स्मार्तं परित्यजॆत् ॥ २३६ ॥
”यदॆव विद्यया करॊति श्रद्धयॊपनिषदा तदॆव वीर्यवत्तरं भवति”’ ॥ २३७ ॥
”कुर्वन्नॆवॆह कर्माणि जिजीविषॆच्छतं समाः ।
ऎवं त्वयि नान्यथॆतॊस्ति न कर्म लिप्यतॆ नरॆ”’ ॥ २३८ ॥
आचारश्चैव साधूनामात्मनस्तुष्टिरॆव च ।
वॆदप्रणिहितॊ धर्मॊ ह्यधर्मस्तद्विपर्ययः ॥ २३९ ॥
निष्कामं ज्ञानपूर्वं तु निवृत्तमिह चॊच्यतॆ ।
निवृत्तं सॆवमानस्तु ब्रह्माभ्यॆति सनातनम् ॥ २४० ॥
श्रीमदानन्दतीर्थार्यसहस्रकिरणॊत्थिता ।
गॊततिः सततं सॆव्या गीर्वाणैः सिदि॑ ०९४ ड्;धदा भवॆत् ॥२४१॥
यस्य त्रीण्युदितानि वॆदवचनॆ रूपाणि दिव्यान्यलं
ब तद्दर्शतमित्थमॆव निहितं दॆवस्य भर्गॊ महत् ।
वायॊ रामवचॊनयं प्रथमकं पृक्षॊ द्वितीयं वपु-
र्मध्वॊ यत्तु तृतीयमॆतदमुना ग्रन्थः कृतः कॆशवॆ॥ २४२ ॥
यः सर्वगुणसम्पूर्णः सर्वदॊषविवर्जितः ।
प्रीयतां प्रीत ऎवालं विष्णुर्मॆ परमः सुहृत् ॥ २४३ ॥
॥इति श्रीमदानन्दतीर्थभगवत्पादाचार्यविरचितः श्रीकृष्णामृतमहार्णवः समाप्तः॥
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
॥ भारतीरमणमुख्यप्राणान्तर्गत श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥